Sas van de Lieve

Plaats: einde van de Jacob Van Maerlantstraat, 8340 Damme [gps]
Toegankelijk: vrij toegankelijk

In tegenstelling tot Brugge had Gent geen directe toegang tot de zee.  Uit economische overwegingen werd beslist een kanaal te graven tot in Damme.  Geen gemakkelijke klus, zeker niet in de 13e eeuw.  Via een aantal sluizen ("rabotten") werden de hoogteverschillen over deze lange afstand overwonnen en het waterpeil voldoende hoog gehouden voor de scheepvaart.  Dit kanaal uit 1262 was eeuwenlang bijzonder belangrijk voor de stad Gent: het was haar poort op de wereld.  Deze economische levensader mondde uit in de haven van Damme waar goederen werden overgeladen op grotere schepen die via het Zwin naar alle uithoeken van de toen bekende wereld werden verstuurd en omgekeerd.  Deze bijkomende havenactiviteiten leverden Damme uiteraard ook voordelen op.

Heel breed was het kanaal echter niet; via kleine platbodems en bootjes werd de kostbare lading van en naar Gent verscheept.  De plaats waar het kanaal op de Damse havenkom aansloot werd in de loop van de geschiedenis een aantal keer verlegd.  Vanaf 1616 werd het, uit militaire overwegingen, binnen de stad verlegd terwijl het voordien iets ten noorden van de stad op het Zwin aansloot.  Via een overdekte kazemat kwam het kanaal de stad binnen waar de binnenschepen via het sas in de haven terecht kwamen.  Dit sas werd bij opgravingen in 1969 blootgelegd en gerestaureerd.  Het sas van de Lieve geeft je een goed idee van hoe klein die bootjes toen eigenlijk wel waren.