Kasteel van Moerkerke

Plaats: Kasteelstraat 7, 8340 Moerkerke [gps]
Toegankelijkheid: op afspraak; zie website

Nadat het kasteel aan de familie "van Moerkerke" toebehoorde, ging het in de 14e eeuw over in de handen van de familie "van Praet".  Deze laatste familie was een heel belangrijke oude adelijke familie (zie ook Oedelem); Lodewijk van Praet zou zelfs het huwelijk tussen Margareta van Male (gravin van Vlaanderen) en Filips de Stoute (hertog van Bourgondië) mogelijk gemaakt hebben .  In de 16e eeuw werd het kasteel verkocht door de familie "van Praet".  Na aan een aantal verschillende adelijke families te hebben toebehoord, werd het in 1922 eigendom van de broeders Xaverianen (die er een school inrichtten) om daarna bewoond te worden door kolonel van den Broeck.

Het gebouw heeft vele verbouwingen doorgemaakt.  Het eerste kasteel bestond uit een centrale, vierkante toren (donjon), gebouwd op een motte (kunstmatige heuvel) met een opperhof.  De toren vormde de eigenlijke verdediging en was gericht naar de zee.  De toegang tot de slottoren was mogelijk via een houten ophaalbrug.   Vanuit de crypte, die met een tongewelf is overwelfd, zijn nog sporen zichtbaar uit die eerste periode.

In 1302 werd in de Groene Hoeve op de wijk Den Hoorn een aanslag beraamd tegen het fransgezinde kasteel van Moerkerke.  Op het einde van de 14e eeuw viel het kasteel ten prooi aan plunderende Gentenaars, die op hun vlucht door de streek ook nog verschillende andere versterkingen verwoestten.  

Eén van de bekendste bewoners was Karel van Sint-Omaers.  Hij woonde hier in de 16e eeuw en was één van de voornaamste botanici in de toenmalige wereld.  Hij legde aan het kasteel van Moerkerke één van de eerste en mooiste (botanische) tuinen van ons land aan.  Een unieke collectie aquarellen is eveneens van zijn hand. 

Op het einde van de 16e eeuw wordt het kasteel gekocht door Clemens van Castillië, een Spaans edelman.  Door de opkomst van nieuwe wapens en oorlogstechnieken, verliezen kastelen stilaan hun verdedigend karakter; velen worden tot lusthoven omgebouwd.  Ook Clemens van Castilië laat het kasteel grondig ombouwen.  Een paar jaar later verkoopt hij het domein echter aan een gefortuneerde Brugse handelaar.

In 1700 komt het slot in handen van Pierre de la Vilette, die 16 jaar later echter kinderloos sterft, waardoor de eigendom overgaat naar Philippe François d'Hanins.  De familie d'Hanins laat het gebouw in de 19e eeuw aan de toenmalige bouwstijl aanpassen, namelijk het neoclassicisme.  Het kasteel wordt gerestaureerd en bepleisterd ("gedematerialiseerd"), waardoor het een sober uiterlijk krijgt.

Door huwelijk komt het goed in eigendom van de adelijke familie 't Serclaes de Wommersom, die het kasteel opnieuw grondig laten verbouwen.  Het huidige uiterlijk kreeg het kasteel in 1912, maar het kende daarna een erg verval.  Toen het domein in 1964 door kolonel Van den Broeck werd gekocht, was het zo goed als een ruine.  Het werd smaakvol gerestaureerd door kolonel van den Broeck (vanaf 1964), die er tevens een linker- en rechtervleugel liet aanbouwen.  De verschillende bouwperiodes zijn overigens goed te zien aan de buitenzijde van de centrale toren.  

Nog interessant om te weten: in de linkervleugel bevindt zich nog een ijskelder; het kasteel heeft een prachtige tuin met vijver; in de tuin zijn nog delen van het ommuurde opperhof teruggevonden.  Tegenwoordig worden er (trouw)feesten opgeluisterd in het kasteel.