Monnikenrede en Sint-Katharina-Buiten-Damme
Verdwenen plaatsen

Overal in het land zijn er dorpen en gehuchten die in de loop van de geschiedenis zijn verdwenen en vergeten...  In Damme is het niet anders.  Het verschil is dat hier een echte stad onder de grond is verdwenen: Monnikenrede.  Samen met St.-Katharina-Buiten-Damme is dit wellicht het bekendste stukje verdwenen erfgoed.

Samen met Brugge, Damme, Hoeke, Muyden en Sluis was Monnikenrede één van de 6 Zwinsteden, 6 eens zeer welvarende steden op nauwelijks een paar kilometers van elkaar verwijderd.  Hoeke en Muyden zijn vervallen tot dorpen, Monnikenrede was echter een nog tragischer lot beschoren...  Monnikenrede was de voorhaven van Oostkerke en onstond in het begin van de 13e eeuw.  In 1266 werd er al een schepencollege opgericht en had het bepaalde rechten op de handel in het Zwin.  Ook hier kwam na de grote bloei het snelle verval.  Op het einde van de 16e eeuw was het zo slecht met de stad gesteld, dat het in 1594 door Filips II bij Hoeke en Damme werd samengevoegd.  Er kwam en nieuw wapenschild die de 3 afzonderlijke schilden combineerde.  In 1813 kwam de genadestoot.  Het kanaal Brugge-Sluis (Damse Vaart) werd dwars door Monnikenrede gegraven (of wat er nog van restte).  Wat blijft er nu nog over van Monnikenrede?  Niets meer dan een herrinnering in de geschiedenisboekjes...  Nog even dit: tijdens opgravingen in 1982 werden hier prehistorische en Romeinse voorwerpen gevonden.

Sint-Katharina-Buiten-Damme bevond zich net buiten Damme, in de richting van Vivenkapelle.  De Katharinakerk werd in de 13e eeuw gebouwd en vermoedelijk was hier een stadsuitbreiding gepland.  Door de verzanding van het Zwin kwamen echter gronden vrij die dichter bij de haven lagen en dus economisch interessanter waren.  Ten tijde van de eerste omwalling van Damme, werd ook rond St.-Katharina een omwalling gelegd.  In 1578 werd de kerk door de geuzen verwoest.  Op de parochie Sint-Katharina stond ook het kasteel en de hoeve Bonem.  Het kasteel moet voor 1300 gebouwd zijn.  Het enige wat nu nog overblijft van wat ooit de parochie Sint-Katharina-Buiten-Damme was, is de hoeve Bonem.